Η δύναμη των παρατηρητών στον σχολικό εκφοβισμό

Πώς μπορούν να βοηθήσουν οι γύρω και πώς μπορεί να σπάσει ο κύκλος του bullying

Από τη μία γνωρίζουμε ότι τα περιστατικά εκφοβισμού συνήθως συμβαίνουν στην αυλή του σχολείου, στους διαδρόμους, στις τουαλέτες, γιατί ακριβώς επιλέγονται χώροι όπου δεν υπάρει έλεγχος απο ενήλικες. Από την άλλη γνωρίζουμε όμως, ότι η συντριπτική πλειοψηφία των περιστατικών εκφοβισμού συμβαίνουν μπροστά σε άλλους συνομίληκους. Η δύναμη λοιπόν βρίσκεται στους παρατηρητές, οι οποίοι βρίσκονται στη σκηνή και μπορεί να επιτρέψουν ή να αποτρέψουν τον εκφοβισμό. Έστω και ένα παιδί να αντιδράσει απέναντι στο παιδί-δράστη είτε αποδοκιμάζοντας τον δράστη είτε υποστηρίζοντας το παιδί-θύμα, τότε ο εκφοβισμός σταματά στη μία από τις δυο περιπτώσεις λόγω της παρέμβασης αυτού του παιδιού. Για αυτό χρειάζεται να ενδυναμώσουμε τα παιδιά μέσα από σχολικές δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, τόσο στο πλαίσιο της τάξης όσο σε ολόκληρη τη σχολική μονάδα.

(Πηγή: "7 Ερωτήσεις Για Τον Σχολικό Εκφοβισμό Και Την Αντιμετώπισή Του" (2016), ΜΑΡΙΑ Θ. ΚΥΡΙΑΚΟΥ -Σχολική Ψυχολόγος)

Βίντεο: «Οι Ρόλοι στον Σχολικό Εκφοβισμό»

Ένα βίντεο σχετικά με τους Ρόλους που υπάρχουν στον κύκλο του Σχολικού Εκφοβισμού. Μέσα από τα πρόσωπα των παιδιών, τις λέξεις και τη μουσική επιχειρείται η ευαισθητοποίηση της σχολικής κοινότητας, των οικογενειών αλλά και της κοινωνίας πάνω στο πολύ σημαντικό αυτό θέμα.

(«Οι Ρόλοι στον Σχολικό Εκφοβισμό», μια παραγωγή του Ομίλου Καινοτόμων Δράσεων του Λεοντείου Λυκείου Νέας Σμύρνης, 2012-13)

'Ερευνα για διαδικτυακές συνήθειες

Aποτελέσματα εθνικής έρευνας 2021-2022 για διαδικτυακές συνήθειες σε 5000 μαθητές

Αποκαλυπτικά όσον αφορά στις διαδικτυακές συνήθειες των παιδιών είναι τα στοιχεία έρευνας που πραγματοποίησε το Νοέμβριο – Δεκέμβριο 2021 το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου του ΙΤΕ υπό την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων (Αρ. Πρωτ. 89431/ΓΔ4), σε ένα δείγμα 5000 μαθητών ηλικίας από 12-18 ετών.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, η πρακτική της ανταλλαγής πολύ προσωπικών φωτογραφιών (sexting) μεταξύ των εφήβων εμφανίζεται ιδιαίτερα διαδεδομένη καθώς 1 στα 4 παιδιά έχει δεχτεί προσωπικές φωτογραφίες κάποιου άλλου και το 6% παραδέχεται ότι έχει στείλει προσωπικές φωτογραφίες.
Μια άλλη τάση που φαίνεται να κερδίζει διαρκώς έδαφος τα τελευταία χρόνια είναι η εμφάνιση του μισαλλόδοξου λόγου στο διαδίκτυο (ρητορική μίσους). Το 34% των παιδιών δηλώνει ότι έχει συναντήσει μισαλλόδοξο λόγο στο διαδίκτυο.
Παρά το γεγονός ότι τα παιδιά θεωρούν την αποκάλυψη των προσωπικών δεδομένων και την επαφή με αγνώστους τους δυο μεγαλύτερους κινδύνους στο διαδίκτυο, την ίδια ώρα ένα στα δυο παιδιά συνομιλεί με αγνώστους και κάνει φίλους μέσω διαδικτύου.

Αυτή η τάση σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι νέοι δεν ενδιαφέρονται και πολύ για το πως διαμορφώνεται η διαδικτυακή τους φήμη από όσα ανεβάζουν στο διαδίκτυο, είναι ένα πολύ ανησυχητικό στοιχείο. Η διαδικτυακή φήμη δεν απασχολεί το 53% των παιδιών και επιπρόσθετα ένα 23% απαντά «δεν ξέρω».

Tο 6% των παιδιών δηλώνει ότι έχει πέσει θύμα διαδικτυακού εκφοβισμού με τα κορίτσια να υπερτερούν σε αριθμό από τα αγόρια και το 13% των παιδιών δηλώνει έχει γίνει μάρτυρας εκφοβισμού. Tο ενθαρρυντικό είναι ότι η πλειοψηφία των παιδιών που έχουν παρατηρήσει να εκφοβίζεται κάποιος φίλος/γνωστός τους (13%)  δεν αδιαφόρησε, αλλά προσπάθησε να στηρίξει το θύμα ιδιωτικά. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και το στοιχείο ότι μόνο το 35% των παιδιών που έπεσε θύμα διαδικτυακού εκφοβισμού απευθύνθηκε σε κάποιον ενήλικα για βοήθεια.

Ένα στα τέσσερα παιδιά δηλώνει ότι κάποια στιγμή στο διαδίκτυο κάποιος το προσέγγισε με κακόβουλο σκοπό. Από αυτά το 3% έπιασε κουβέντα μαζί του για να δει τις προθέσεις του.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας τα παιδιά και οι νέοι φαίνεται ότι δε διστάζουν να μπλοκάρουν (block) κάποιον ή κάτι που τους έχει αναστατώσει στο διαδίκτυο δεν προχωράνε όμως τόσο εύκολα σε καταγγελία (report).

Ένα άλλο στοιχείο στο οποίο θα πρέπει να δοθεί έμφαση είναι ότι αν κάτι συμβεί στο διαδίκτυο, το 62% των παιδιών θα ζητήσει βοήθεια από τους γονείς του, το 21% από κάποιον φίλο, ένα 13% θα το αντιμετωπίσει χωρίς να ζητήσει βοήθεια και μόνο ένα 4% θα απευθυνθεί σε κάποιον εκπαιδευτικό.

Θύμα διαδικτυακής απάτης έχει πέσει το 10% των παιδιών που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο ενώ ένα στα δυο παιδιά χρησιμοποιούν antivirus στις συσκευές τους.

(Πηγή: Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου του ΙΤΕ)

Ψηφιακό παιχνίδι Antibullying

Ψηφιακό παιχνίδι ανάπτυξης κοινωνικών και συναισθηματικών δεξιοτήτων και anti-bullying συμπεριφορών των παικτών-μαθητών για την καταπολέμηση του σχολικού εκφοβισμού

Antibullying game

(από την Ελληνική Επιστημονική Ένωση Τεχνολογιών Πληροφορίας & Επικοινωνιών στην Εκπαίδευση)

Το σενάριο του παιχνιδιού

Το παιχνίδι αποτελείται από βίντεο στα οποία διαδραματίζονται σκηνές σχολικού εκφοβισμού με χαρακτήρες κινουμένων σχεδίων. Μετά την προβολή των βίντεο, ο χρήστης θα πρέπει να ολοκληρώσει δραστηριότητες οι οποίες βαθμολογούνται. Τα βίντεο παρουσιάζουν ημιτελείς ιστορίες εκφοβιστικών συμπεριφορών όπου ο παίκτης καλείται να παρακολουθήσει. Έπειτα θα πρέπει να δώσει το τέλος της ιστορίας επιλέγοντας ανάμεσα από σύντομες επιλογές/παραγράφους. Η δραστηριότητα αποσκοπεί στο να ταξινομήσει με τη διαδικασία drag and drop τα ορθά συναισθήματα τα οποία αποδίδονται στο θύμα, στον θύτη και στους θεατές του σχολικού εκφοβισμού του βίντεο. Με τη διαδικασία ταξινόμησης αποδίδεται και η βαθμολογία στον παίκτη.

[Πηγή:  «Ανάπτυξη Ενός Εκπαιδευτικού Ψηφιακού Παιχνιδιού για Εκμάθηση Κοινωνικών Δεξιοτήτων και AntiBullying Συμπεριφορών σε Σχολεία», Ν. Κυριαζής , Π. Ζαχαριάς (Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου) στα πλαίσια του 4ου Πανελλήνιου Συνεδρίου «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία» της Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης ΤΠΕ στην Εκπαίδευση (ΕΤΠΕ), Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης & Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, 2015]

Quiz για Social Media

 

Quiz για Social Media

(Πηγή: Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου του ΙΤΕ)