Έννοια και Μορφές διαδικτυακού εκφοβισμού
Ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός (κυβερνοεκφοβισμός -“cyberbullying”) περιγράφεται ως η επαναλαμβανόμενη και εκ προθέσεων βλάβη που προκαλείται διαμέσου της χρήσης ηλεκτρονικών υπολογιστών, κινητών τηλεφώνων και άλλων ηλεκτρονικών συσκευών. Εμφανίζεται συχνότερα σε ιστότοπους όπου συγκεντρώνεται μεγάλος αριθμός εφήβων και αναφέρεται στην αποστολή απειλητικού ή υβριστικού υλικού μέσω του Διαδικτύου, του κινητού τηλεφώνου ή οποιασδήποτε ηλεκτρονικής συσκευής. Ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός μπορεί να πάρει διάφορες μορφές, είτε άμεσες, δηλαδή συμπεριφορές που περιλαμβάνουν διαπροσωπική ηλεκτρονική επαφή του θύματος με τον θύτη, είτε έμμεσες, χωρίς δηλαδή την προσωπική αντιπαράθεση θύματος και δράστη.
Οι κυριότερες και πιο διαδεδομένες μορφές διαδικτυακού εκφοβισμού είναι:
- Αποστολή e-mails, άμεσων μηνυμάτων ή μηνυμάτων μέσω κινητού τηλεφώνου με βλαβερό και απειλητικό περιεχόμενο ή αποστολή “αστείων” μηνυμάτων που γελοιοποιούν κάποιον έφηβο.
- Δημοσίευση ή
αποστολή σε πολλούς παραλήπτες ευαίσθητων προσωπικών πληροφοριών για κάποιον
έφηβο ή δημοσίευση δυσάρεστων φωτογραφιών (πραγματικών ή ψεύτικων) ή προσωπικών
μηνυμάτων ή βίντεο σε διάφορα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σε blogs ή άλλες
ιστοσελίδες.
- Αποστολή
κακοποιητικών και εξευτελιστικών μηνυμάτων, βίντεο μέσω κινητών τηλεφώνων και
αποστολή απειλών για τη σωματική ακεραιότητα στο θύμα ή σε άλλους παραλήπτες.
- Αποστολή
προκλητικών φωτογραφιών και μηνυμάτων μέσω Διαδικτύου ή μέσω κινητού τηλεφώνου εναντίον
ενός ή περισσοτέρων εφήβων.
- Δημιουργία
ιστοσελίδων που στοχοποιούν συγκεκριμένους εφήβους, καλώντας και άλλους να
δημοσιεύουν μηνύματα μίσους, που μπορεί να περιλαμβάνουν ρατσιστικά και
σεξιστικά σχόλια ή να κοροϊδεύουν κάποιον έφηβο για τις σχολικές του επιδόσεις.
- Δημιουργία
ψεύτικου διαδικτυακού προφίλ σε κάποιο ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης, με στόχο
την παροχή ψεύτικων πληροφοριών για έναν έφηβο ή τη γελοιοποίησή του. Επίσης,
μπορεί να δημιουργηθεί μια σελίδα ή ένα γκρουπ π.χ. στο Facebook, με στόχο την
κοροϊδία ή τον εξευτελισμό ενός εφήβου για ποικίλους λόγους.
- Οργάνωση
κάποιου είδους “ψηφοφορίας” σε έναν ιστότοπο, όπου οι έφηβοι θα μπορούν να
ψηφίζουν ποιο είναι το πιο άσχημο ή το πιο χοντρό παιδί στο σχολείο, με σκοπό
να ντροπιάσουν και να εξευτελίσουν κάποιον έφηβο.
- Εγγραφή
κάποιου εφήβου σε κάποιον ιστοχώρο ακατάλληλου περιεχομένου χωρίς τη συγκατάθεσή
του.
- Αποστολή ιών
ή άλλων προγραμμάτων, με σκοπό να βλάψουν τον υπολογιστή ενός εφήβου ή να τον
κατασκοπεύσουν
-
Επαναλαμβανόμενες κλήσεις στο κινητό τηλέφωνο με απόκρυψη αριθμού.
- Κλοπή προσωπικών κωδικών πρόσβασης ή κλοπή ταυτότητας χρήστη, με στόχο την παραβίαση προσωπικού λογαριασμού και χρήση του ονόματος ξένου χρήστη, με σκοπό τη διάδοση φημών και συκοφαντιών για κάποιον τρίτο ή για οποιονδήποτε άλλο σκοπό.
(Πηγή: “Bullying: Τι προβλέπει ο Ποινικός Κώδικας για τους… «νταήδες»;”, Ειρήνη Μαρκάκη, υπ. δρ. Πανεπιστημίου Κρήτης, MA. Ed., εκπαιδευτικός ΠΕ78 και Γεώργιος Φιλιππίδης, δρ. Τμήματος Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής Επιστήμης ΔΠΘ)